EZP / POP en MMW

Zorgaanbod voor zwangeren met psychosociale en psychiatrische problematiek

Zowel door de stuurgroep Zwangerschap en Geboorte als de IGJ wordt geadviseerd een zorgaanbod te ontwikkelen voor sociaal-zwakkere zwangeren. Al voor deze adviezen biedt het Flevoziekenhuis Almere een dergelijk zorgaanbod. Sinds 2008/2009 is er de Extra Zorg Poli, de POP-poli en het POMP overleg met regelmatig overleg met Veilig Thuis.

De Extra Zorg Poli (EZP)

De Extra Zorg Poli (EZP), sinds 2018 niet alleen maandagochtend, maar ook maandagmiddag voor zwangeren met ernstige psychosociale problematiek. Drie vaste verloskundigen, Tamara Aaftink, Arja Jaarsveld, Karin van Loenen (tot maart 2022) verzorgen dit aanbod, samen met medisch maatschappelijk werk. Sylvia Brons en Helen Mulder zijn daarbij van onschatbare waarde. Het begin van 2023werd door diverse maatschappelijk werksters waargenomen.
Er werd zorg verleend aan ruim 140 zwangeren, vaak met multi-problematiek: huisvesting, financieel, relatie, geweld, ernstig middelengebruik, psychiatrisch en veelal een combinatie.
De psychosociale ondersteuning voor de kwetsbare zwangeren uit de eerstelijn werd via het project “Kansrijke Start” opgezet. Karin van Loenen participeerde namens het Flevoziekenhuis in “Kansrijke Start”. Vanwege personeelsgebrek was Arja Jaarsveld vanaf 2023 lezend lid. Er was wel altijd mogelijkheid voor laagdrempelig overleg.

De POP-poli

De POP-poli wordt maandagmiddag gedraaid. Vier zwangeren, worden door een wisselende groep hulpverleners gezien. Vaste psychiaters; Delphine Ambe (tot oktober 2022) en Judith Godschalks en/of AIOS-psychiatrie. De gynaecologen Jelle Schaaf en Claire Stramrood wisselden elkaar af in deze consulten. Tijdens de zomer werd Claire Stramrood vervangen door Nadine vd Lee.  Sinds 2018 draait deze poli zonder pediater. Het consult van een half uur, is een eenmalig consult. Het is bedoeld voor (aanstaande) zwangeren met (ernstige) psychiatrische problematiek al dan niet gecombineerd met gebruik van psychofarmaca. Naast advisering inzake medicatie wordt met de vrouw en haar eventuele partner een plan voor begeleiding tijdens zwangerschap, bevalling, kraambed en periode daarna opgesteld. Waar zinvol wordt een klinisch kraambed geadviseerd. Ook kan gebruik gemaakt worden van aanvullende begeleiding op de poli Psychiatrie en Psychologie.

Het POMP-overleg

Het POMP-overleg is aan het einde van de maandagmiddag. Hier worden zwangeren van de Extra Zorg poli besproken die ook psychiatrische problemen hebben, dan wel vrouwen van de POP-poli die tevens psycho-sociale problemen ondervinden. Er is mogelijkheid voor de eerstelijn om aan te schuiven en casuïstiek in te brengen.

Tevens biedt deze bespreking de mogelijkheid om zorg te coördineren in geval van extreme problematiek, zoals bij zeer jonge zwangeren, dak- en thuisloze vrouwen, vrouwen met een (zeer) laag IQ, vrouwen in gewelddadige thuissituaties, met middelengebruik, met financiële problemen, etc. Veelal spelen vele van deze problemen tegelijkertijd.

Diverse malen was er sprake van een melding bij Veilig Thuis.

Indien nodig kan er per casus contact worden opgenomen met Veilig Thuis voor melding of advisering.

Op het POMP wordt in overleg besloten tot een klinisch kraambed.

  • Het klinisch kraambed op sociale indicatie voor deze groep zwangeren, met sterke betrokkenheid van Medisch Maatschappelijk Werk.
  • Het klinisch kraambed voor psychiatrische observatie van moeder en kind met ondermeer bepalen Finniganscore bij SSRI-gebruik.
  • Het desgewenst evalueren van het transmurale multidisciplinaire samenwerkingsprotocol ‘Zorgelijke Zwangeren’ met ondermeer Veilig Thuis, eerste lijn, vertrouwensarts, ziekenhuisjuristen, etc.
  • Het organiseren van evaluatiebijeenkomsten nav casus waarbij onder toezichtstelling / uithuisplaatsing plaats vond na de partus.

Medisch Maatschappelijk Werk (MMW)

Gynaecologie/ Verloskunde en Kindergeneeskunde

Sylvia Brons-Kieft en wisselende collega’s

Formatie

Gynaecologie/Verloskunde: 88,89% (32 uur) / Kindergeneeskunde 44,44% (16 uur)
Per 01-01-2018 is deze formatie contractueel met 4 uur per week ingekrompen terwijl werkzaamheden binnen bovengenoemde formatie van 48 uur per week worden uitgevoerd. Overuren worden ca eens per twee maanden als tijd voor tijd gecompenseerd. 
Binnen de formatie vallen ook de werkzaamheden voor de GGD-Sense poli en het Kind Veilig Team.

Personele bezetting

Vanwege wijziging in aandachtsgebied werkte collega Özlem Serin alleen nog in de maand januari voor de Zorgeenheid Vrouw en Kind. Het dienstverband van de nieuwe collega, Helen Mulder, vond per 01-03 een aanvang. 
Sylvia Brons besloot gebruik te gaan maken van het generatiebeleid per 01-01-2023. Ter voorbereiding daarop werkte zij v.a. 01-10-2022 nog maar 3 dagen per week om zodoende het overschot aan PLB uren op te kunnen nemen en aan die voorwaarden van het generatiebeleid te kunnen voldoen.
Vooruitlopend op een op handen zijnde herinrichting van de paramedische diensten kwam het MMW per 01-11-2022 onder het management van de afdeling Verloskunde te vallen.

Toelichting op de registratie

De registratie vindt plaats op basis van de verwijsreden waarmee een patiënt bij het MMW is aangemeld. Echter, in de meeste casus is sprake van problematiek op meerdere gebieden tegelijk .Dit geldt met name voor de EZP patiënten waarvan de begeleiding vaak meerdere maanden voortduurt.
De verwijzingen voor de Neonatologie vinden conform de richtlijnen van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid plaats waarbij een zwangerschapstermijn onder de 32 weken en/of geboortegewicht onder de 1500 gram de indicaties zijn voor aanmelding bij het MMW.

Getallen

In 2022 werden 289 patiënten aangemeld bij het MMW.

Aantal patienten MMW
Gynaecologie/ Verloskunde 183 (EZP 81 – Gyn/Verlos 63 inclusief Fertiliteit 3 / Sense 39)
Kindergeneeskunde 105 (Neonatologie 86 – KA 19)
SEH Vervanging 1
Totaal 298
Verwijsredenen Gynaecologie/Verloskunde
Tienermoeder 7
Drugs/ Alcohol 11
Psychiatrische Problematiek 24
Licht Verstandelijke Beperking 1
Huiselijk Geweld 8
(Gedeeltelijk) Ongecontroleerde zwangerschap 15
Medisch gecompliceerde zwangerschap 23
Illegaal –onverzekerd / asielzoeker 3
Afstand ter adoptie 2
Besluitvorming bij ambivalentie (incl Sense poli) 39
Counseling fertiliteitspoli 3
Psychosociaal Overig 47
Totaal 183
SEH
(Vervanging) Huiselijk Geweld 1
Verwijsredenen Kindergeneeskunde
Begeleiding ouders (extreme) prematuur 74
Zieke neonaat 4
Congenitale afwijking 1
(Gedeeltelijk) ongecontroleerde zwangerschap 1
Tienermoeder/vader 0
Drugs / Alcoholgebruik ouders 0
Psychiatrische Problematiek ouders 2
Licht Verstandelijke Beperking ouders 0
Huiselijk Geweld 2
Vermoeden van/ Risico op Kindermishandeling 3
Illegaal/ onverzekerd/ Asielzoekende ouders 1
Psychosociaal Overig 17
Totaal 105
Overzicht totaal 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
Gynaecologie/ Verloskunde 143 177 155 170 222 234 212 192 167 184
Kindergeneeskunde 79 75 92 106 84 89 94 92 109 105

(exclusief incidentele vervangingen op overige afdelingen)

Casus m.b.t. Samen Veilig/ Veilig Thuis/ Raad voor de Kinderbescherming
Zorgmelding door MMW gedaan 6
Casus met betrokkenheid SAVE/VT/RvdK 41
Coördinatie Uithuisplaatsing vanuit FZ 3
Totaal 105

Neventaken – Onderwijs – Scholing – Deskundigheidsbevordering

April:
Afscheidssymposium Nori Jorna Kadex coördinator UMCA: Sociale Verloskunde – Kwetsbare zwangeren en Kwetsbare zorg

Sept – Dec:
Oudereducatie Neonatologie 
Ouderbijeenkomsten in het kader van NeoPartnerstudie ism OLVG.

1 april 2023

Sylvia Brons-Kieft
Medisch Maatschappelijk Werk
Zorgeenheid Vrouw en Kind

Getallen

2016 2017 2018* 2019 2020 2021 2022
Totaal aantal zwangeren 117 120 162 147 110 113 142
  • Nulliparae
52 59 64 67 45 46 39
  • Multipara
65 61 98 80 65 67 103
Indicatie:
  • tienergraviditeit
7 8 8 6 7 2 6
  • psychosociaal
50 61 76 81 44 53 69
  • SSRI gebruik (zonder verdere redenen)
10 3 5 7 3 2
  • middelengebruik
16 11 7 4 9 8 16
  • depressie
6 9 12 14 9 6 8
  • ongecontroleerd
8 11 20 13 12 17 14
  • psychiatrische problematiek
18 15 22 12 17 14 18
  • traumatische partus in anamnese
3 2 12 10             9          11         11
Zwangerschapsduur (van degenen die in dat jaar bevallen zijn):
  • < 30 wk
2 1 1
  • 30-34 wk
1 0 1 1 2 0 2
  • 34-37 wk
3 6 5 7 5 5 3
  • 37-42 wk
77 71 89 92 69 56 94
  • >42 wk
0
Percentiel van geboortegewichten:
  • <.3
4 1 6 7              4 3           8
  • P3 – P5
3 5 3 4 5 1 3
  • P5 – P10
18 16 4 7 5 4 12
  • P10 – P50
28 32 50 45 37 28 42
  • P50 – P95
27 21 31 27           21 24         33
  • P95 – P97.7
1 1 0 8 4 0 2
  • > P97.7
1 2 1 3 3 3 0
1 TOP 4 tweelingen
1x gewicht niet bekend
3
Tevens POP poli 28 25 36 39 32 26 31
Geen MMW (extra tijd, vaste vlk) 2 2 2 7 5 8 10
  2017 2018 2019 2020 2021 2022
Geen 2e lijns indicatie volgens het VIL aan het begin van de zwangerschap 48 (40%) 46 (28%) 40 (27%) 23 27 (24%) 19 (13.3%)
EZP zwangeren die rookten aan het begin van de graviditeit 42 33 27 47 54 59
Aantal die stopten met roken 16 22 27 18 23 32 (54%)
Gebruikt cannabis 18 20 25 18 35 34
Gebruik cocaine   2 2 2 1 1
Alcohol abuses   3 4 6 15 21 (waarvan 18 stopten)
Gebruikt medicatie ivm hun psychische problematiek 21 32 24 27 17 24
Wijze start partus            
Chemische inleiding 18 15 18 8 8 24
Misoprostol 3 2 3 7 4 6
Ballon 18 17 18 11 11 20